Algan Sezgintüredi, gerek kendi yazdığı, gerek çevirdiği kitaplarla polisiye edebiyatımızın değerli isimlerinden biri olarak biliniyor. Mesut Demirbilek ise kitaplarının yanı sıra kabahat üzerine verdiği eğitimler ve emniyet müdürlüğü de yapmış olması ile teşkilatın içerisinden bir isim.
Bu iki muharririn kollarını ortak bir kitap için sıvadıklarını geçtiğimiz aylarda işitmiştik. April Yayınları etiketine sahip olan ‘Kavgaz: Çantacı’ ismini verdikleri romanları geçtiğimiz günlerde raflardaki yerini aldı. Bir seri olarak planlanan roman vesilesiyle Algan Sezgintüredi ve Mesut Demirbilek’le konuştuk. Kendilerine yeni romanlarını, polisiye edebiyatı ve adalet sıkıntısını sorduk.
‘OKAN BAYÜLGEN’İN PROGRAMINDA TANIŞTIK’
‘Kavgaz: Çantacı’ nasıl ortaya çıktı? Bu türlü bir kitap yazmaya nasıl karar verdiniz?
Algan Sezgintüredi: Mesut Demirbilek’le 2019 yılında, Okan Bayülgen’in TV100’deki programına konuk olarak gittiğimiz gün tanıştık. Geçmişte yazdıklarımdan farklı bir polisiye kurgulamaya çalışıyordum ve Mesut Demirbilek’in birkaç muharrire ilgili hususlarda yardım ettiğini duymuş, ayrıyeten ‘Cinayet Sohbetleri’ kitabını okumuştum. Çekimden birkaç gün sonra aradım, buluştuk ve Kavgaz fikrini sundum, sağ olsun heyecanla karşıladı.
Mesut Demirbilek: 2014 yılında ‘Cinayet Sohbetleri’ ve 2016’da bir devam kitabı olan ‘Hepimiz Katiliz’ kitaplarını Onur Akhan ile yazmıştık. O kitaplar kurgu-dışı çalışmalardı ve “polisiye söyleşi” tipinin ilklerindendi. Algan’ın önerdiği, tecrübelerime dayanan bir roman yazma fikriyse benim için yepisyeni bir şeydi. Heyecanlandığımı söyleyebilirim.
İki kişinin tek bir kitabı yazması, bir de bu kitap romansa büsbütün ilgi cazip oluyor. Yazım sürecinden bahsedelim mi biraz? Lisan birliği ve paylaşım problemi nasıl gerçekleşti?
Algan Sezgintüredi: Evvel oturduk, ne düşündüğümü anlattım, konuşmaya başladık ve konuştuklarımızı kaydettik. Yazma kısmına geçemeden pandemi başladı ve malum, bilhassa birinci ayları şok ve ahenk sağlamayla geçti. Akabinde yazmaya ve yazdığım kısım yahut modülleri diyelim, Mesut’a yollamaya başladım.
Mesut Demirbilek: Tıpkı kentte oturmadığımızdan ve yüz yüze görüşmek için seyahat edemediğimizden, telefon, e-posta ve durumun öne çıkardığı çevrimiçi toplantı programlarından faydalanarak devam edip bitirdik.
Algan Sezgintüredi: Lisan sorununda yine Mesut’a müteşekkirim; yazarlığıma güvendi, hepsini memnuniyetle kabul ettiğim teklifleri haricinde anlatımı, sesi büsbütün bana bıraktı.
‘POLİSİYE EDEBİYAT GERÇEKLİKLE YAKIN İLGİDE KALMAK ZORUNDA’
Polisiye romanlarda genelde polisin/dedektifin mesleksel manada en “deneyimli” vakitlerini görürüz. ‘Kavgaz: Çantacı’nın başkarakteri Memnun Kavgaz ise şimdi çaylak. Akademiden yeni mezun olmuş, 22 yaşında. Bu tercihin sebebi neydi?
Algan Sezgintüredi: ‘Kavgaz: Çantacı’, kestirim edilebileceği üzere, Mesut Demirbilek’in hayatından birtakım modülleri temel alan, en sade tabiriyle “gerçek olaylara dayanan” bir roman. Klasik “kahramanın yolculuğu” izleğini, art plana ülkemizin ve cinayet ofisin seyahatini koyarak işlemeyi planladık. Münasebetiyle en azından mesleksel manada baştan başlamayı seçtik.
Kavgaz: Çantacı, Algan Sezgintüredi , Mesut Demirbilek, 288 syf., April Yayıncılık, 2022. Mesut Demirbilek: Bir de bilemiyorum öbür örneği var mıdır, fakat ‘Kavgaz’da olaylara geçtikleri periyodun koşullarından ve o devrin gözüyle bakmayı, her şeyi alabildiğine olduğu üzere, taraflı yargılara varmadan anlatmaya çabaladığımızı söylemeliyim.
Gerek teşkilat içerisinde gerek sokaklarda yakalanan gerçeklik romanın hazzını arttırıyor. Karşımızda ne kahraman polisler ne de karton hatalılar var. Polisiye edebiyatın gerçeklikle kurduğu bağlantıya dair neler söylemek istersiniz?
Algan Sezgintüredi: Polisiye edebiyat, hatayla ve hatanın çözümü/failin yakalanmasıyla uğraşma özelliği yüzünden, yani tabiatı gereği gerçeklikle yakın ilgide kalmak zorunda. Yakınlığın ölçüsüyse elbette muharririn tasarrufunda. ‘Kavgaz: Çantacı’, kitabın başında belirttiğimiz üzere, gerçek şahısların başından geçen gerçek olaylara dayanıyor ve haliyle gerçeklikten uzaklaşmaya açabileceği yer öbür polisiyelere nazaran daha az.
‘DOKUZ KİTAPLIK BİR SERİ PLANLIYORUZ’
Polisiyeye olan ilgi gün geçtikçe artıyor. Bunun günümüzdeki çarpık adalet sistemiyle bir münasebeti var mı sizce? Kahramanların da hatalılar kadar kirli olduğunu kabul ederek soruyorum bunu.
Algan Sezgintüredi: Polisiye edebiyatın değerli bir özelliği, öykünün sonunda işlenmiş gizemli cürmün çözümlenmesi ve failin, sonunda yakalanmasa bile en azından ortaya çıkmasıdır. Fakat bu ve sorduğunuz ilgi artışı bence çarpık adalet sistemiyle direkt ilgili değil. Kelam konusu ilginin altında esasen psikolojinin yattığını belirten birkaç ustaya katılıyorum: O denli ya da bu türlü çoğumuz ufak, kıymetsiz, kimi kabahat sayılacak kabahatler işliyor (pek azımız değerli hatalar işliyor). Bunun sonucunda, en kolay anlatımıyla içten içe yakalanmak, ceza görmek istiyoruz, zira berbat bir şey yaptığımızı biliyoruz (istisnası psikopatlar olsa gerek). Kahramanların hatalılar kadar kirli olduğu varsayımınıza maalesef katılamayacağım. Daha doğrusu, bu türlü bir genellemenin hakikat olduğunu zannetmiyorum. Hiçbir şey siyah beyaz değil, hiç kimse de.
Sinemada ve dijital platformlarda da polisiyeler epey istek görüyor. Bu minvalde çalışmalarınız var mı?
Algan Sezgintüredi: Dileğimiz var ancak çalışma kısmı için şimdilik umutluyuz demekle yetinelim.
Biz Keyifli Kavgaz’ı çok sevdik. Onu daha çok okumak isteriz. Serinin devam kitapları olacak mı? Buna dair biraz bilgi verir misiniz?
Algan Sezgintüredi: Çok teşekkürler, ne keyifli bize. Evet, olacak.
Mesut Demirbilek: Bir aksilik çıkmazsa 9 kitaplık bir seri planlıyor ve başarmayı umuyoruz. Başarabilir miyiz yahut dahası da gelir mi, onu gelecek gösterecek. Lakin Mutlu’yu yeni maceralarda görmeyi, çaylaklıktan kalfalığa ve ustalığa uzanan yolunu izlemek istiyoruz, orası kesin.
Bize tavsiye edeceğiniz yerli-yabancı polisiyeler hangileri?
Algan Sezgintüredi: Elçin Poyrazlar’la kurduğumuz Türkiye Polisiye Muharrirleri Birliği bünyesinde Çağatay Yaşmut, Celil Oker, Ayfer Kafkas, Ercan Akbay, Gencoy Sümer, Armağan Tunaboylu, Ekin Açıkgöz, Ayşe Erbulak üzere, hepsinin ismi buraya sığmayacak kadar çok muharrir var. Keşfetmeye hangisinden başlasanız pişman olmazsınız. Yabancılardansa ferdî gözdelerim Lawrence Block, Michael Connely, Maj Sjöwall-Per Wahlöö çifti, Dashiell Hammett ve Raymond Chandler’ın yapıtlarını önerebilirim. (Agatha Christie ve A. Conan Doyle kitaplarını polisiye severlerin zati bildiklerini varsayıyorum.)