ALEYNA SEVİM İstanbul – İklimin bozulması, bitkilerin çiçeklenme zamanında gecikme nedeniyle arılar çiçeklerden yeterince faydalanamıyor, bu da bal verimini düşürüyor. Bir de bunun üzerine varroa paraziti eklenince arı kolonileri hızla yok oluyor. Türkiye’de son dönemde toplu arı ölümlerinin yaşandığını söyleyen arı yetiştiricileri, geçen yıla göre ölümlerin yüzde 30 arttığına dikkat çekti.
Gıdada tehlike
Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birlik Başkanı Ziya Şahin: “Arının yavru yapması için bölgede nektarı ve poleni olması lazım. İklim değişikliği nedeniyle polen bulamazsa o zaman kışı yaşlı arılar geçirir. Yaşlanmış arılar kışa girdiği zaman toplu ölümler kaçınılmaz. Bir de varroa denilen parazitler arı lenfiyle beslenir. Varroa mücadelesi yapılmazsa tahribat kaçınılmaz. Arı popülasyonu tehlikeye girerse gıda da tehlikeye girer. Narenciye çiçeğinin tohum bağlaması için arıya ihtiyacı var. Arı olmazsa narenciye yüzde 55’lik düşüş yaşar.”
‘Ballar değişiyor’
Yüksek ziraat mühendisi Alim Tutar: “Arı strese girdiğinde bağışıklık sistemi çöker. İklimi değişimi nedeniyle bitkilerin çiçeklenmesi gecikince arılar çiçeklerden yeterince faydalanamıyor, bu da verimi düşürüyor. Koloninin yaşamı tehdit ediliyor. İklim krizi, nektarlı bitkilerin ve arıların enzim üretim fizyolojilerinde değişimler yarattı. Dolayısıyla balların biyokimyasal içerikleri değişecektir.”
‘Verim düştü’
Ürettiği bal ile ödüller alan arıcılardan Celal Çay da iklim değişikliğinden etkilendiklerini söyledi: “Varroa paraziti yıllardır var. Bununla mücadele etmek arıcılık tecrübesi gerektirir. Asıl korkumuz küresel ısınma. Bal verimi de düştü. Şu an Avrupa’da olan arı biti ve Asya eşek arısı, bize gelirse diye endişeliyiz.”
Ülkelere göre bal üretimi
(2022 – Milyon ton)
Çin: 461.9
Türkiye: 118.3
İran: 79.5
Hindistan: 74.2
Arjantin: 70.4
Rusya: 67.1
Meksika: 64.3
Ukrayna: 63.1
Brezilya: 60.9
ABD: 56.8