Peru’nun Başkenti Lima’dan Juliaca’ya gitmeye hazırlanan LATAM Havayolları’na ait AIRBUS A-320 NEO, kalkış hazırlıklarını tamamlamış, hava trafik kontrolörleriyle kurulan iletişimin ardından kalkış izni alarak pistte yavaş yavaş hızlanmaya başlamıştı. Görünürde ters giden hiçbir şey yoktu ve uçak kısa süre içinde havalanarak hedefine doğru yola çıkacaktı. Uçak pistte yaklaşık 250 kilometre ulaşıp havalanmaya hazırlandığı sırada yolcular ve mürettebat ne olduğunu anlamadıkları bir sarsıntıyla dehşete düştü. Sağ tarafa yatan uçak bir süre pistte sürüklendi. Havalimanı itfaiyesinin olaya müdahale etmesinin ardından uçakta bulunan 106 kişi tahliye edildi. Yaşanan kazada 36 yolcunun yaralandığı, 4 yolcunun durumunun ise ağır olduğu belirtildi.
İTFAİYE KAMYONUNA ÇARPTI
Kazanın ardından yapılan incelemelerde uçağın havalanmaya hazırlandığı sırada havalimanı itfaiyesine ait bir kamyona çarptığı tespit edildi. Acil durum tatbikatı yapmak için havalimanının farklı bir bölgesine giden itfaiye ekibi, iletişim eksikliği sonucunda giriş yetkisi olmayan piste dalmış ve kalkışa hazırlanan LATAM Havayolları’na ait uçakla çarpışmıştı. Kazada itfaiye kamyonunda bulunan 4 personelden 2’sinin hayatını kaybettiği, 2’sinin ise ağır yaralandığı açıklandı.
SELFİE ÇEKİLİP PAYLAŞTI
Kazanın ardından sosyal medyada kazanın olduğu ana ilişkin görüntüler defalarca paylaşıldı. Bu paylaşımlar içinde en çok tartışma yaratan ise kaza yapan uçaktan yara almadan kurtulan iki yolcunun kazaya müdahale devam ederken, uçağın önünde çekildiği fotoğraf oldu. Fotoğrafı çeken kişi olduğu düşünülen Enrique Varsi-Rospigliosi, Twitter’dan yaptığı paylaşımda “Hayat sana ikinci bir şans verdiğinde” notunu düştü.
Paylaşılan fotoğrafa birçok Twitter kullanıcısından farklı tepkiler geldi. Bazıları paylaşıma sert tepki gösterip fotoğrafta yer alan çifti kazada hayatını kaybedenlere saygısızlık yapmakla suçlarken bazıları ise çiftin oldukça şanslı olduğunu ve fotoğrafın ‘yılın selfie’si’ olabileceğini söyledi.
90 SANİYE KURALI VAR
Uluslararası prosedürlere göre 44 adetten daha fazla koltuğa sahip olan yolcu uçaklarında, herhangi bir acil durum yaşandığı zaman 90 saniye içinde tüm yolcuların uçaktan tahliye edilmesi gerekiyor. Uçak mühendisi ve havacılık uzmanı Muhammed Yılmaz bu kuralın nasıl ortaya çıktığını şu sözlerle anlattı:
“Amerikan Federal Havacılık İdaresi (FAA) 1964 yılında, Douglas DC-7 ve Lockheed L1649 uçaklarıyla çeşitli kaza denemeleri yaptı. Özel kameralarla kayıt altına alınan bu testlerde kasıtlı olarak düşürülen uçakların hem içi hem de çevresi yakından incelendi. Kaza sonrası çıkan yangınların çıkış şekilleri ve ilerleyiş süreçlerinin detaylı analiz edildiği çalışmalar sonunda 2 dakikalık sürenin uçaktaki herkesin tahliye edilebilmesi için yeterli olduğuna kanaat getirildi. Daha sonra süre 90 saniyeye indirildi ve bu kural 1967 yılında resmiyet kazandı.”
Uçak imalatçılarının yeni bir yolcu uçağı modeli geliştirdiğinde uçağı piyasaya sürmek için gerekli olan uçuşa elverişlilik sertifikasını almak zorunda olduklarının altını çizen Yılmaz, “Bu sertifikanın gerekliliklerinden biri uçak tamamen doluyken 90 saniye içinde tüm yolcuların tahliye edilebildiğini, otoritelere uygulamalı olarak gösterebilmekten geçiyor. Bu yüzden uçakların tasarımı esnasında kabin düzeni ve kapıların yerleşimi, uçağın hızlı bir şekilde tahliye edilmesine yardımcı olacak şekilde titizlikle düşünülüyor. Dünyada hizmet tüm hava yolu şirketlerinde görev yapan kabin ekipleri bu konuda aldıkları eğitimi sürekli tazelemek ve böylesi bir senaryo için sürekli kendilerini hazır tutmak zorunda” diyerek yolcuların da görevlilere yardımcı olması gerektiğini hatırlattı.
‘TEORİ İLE PRATİK BİRBİRİNİ TUTMUYOR’
Bu tarz kazalarda teori ile pratiğin birbirini tutmadığını ifade eden Muhammed Yılmaz, şu detayı da ekledi:
“Günümüzde yaşanan olayların hemen hiçbirinde 90 saniye içinde yolcuların uçağı tahliye etmesi mümkün olamıyor. Yolcuların tahliye sırasında paniklemesi ve baş üstü dolaplarındaki eşyalarını yanlarına almak istemesinin, yaşanan kaybında en çok öne çıkan sebep olduğu görülüyor. İnsanların ortalama boy ve ağırlıklarının zaman içinde daha da artması, uçak koltuklarının iyice daralması gibi etkenler nedeniyle acil tahliye kurallarının güncellenmesi gerekliliği de sık sık gündeme geliyor. Ancak FAA ve EASA tarafından şimdiye dek bu konuda herhangi bir adım atılmadı.”
BU TAVSİYELERE DİKKAT!
“Uçağa bindikten sonra koltuğunuza oturmadan size en yakın acil çıkış kapısını belirleyip, oraya kaç koltuk uzakta olduğunuzu mutlaka kontrol edin. Seyahatiniz esnasında herhangi bir sebeple uçağı tahliye etmeniz gereken bir durumla karşılaşırsanız öncelikle paniklememeye çalışın” şeklinde konuşan Yılmaz, uçak seyahati yapacak olanlara da bu konuda tavsiyeler verdi:
— Kabin ekibinden gelen direktifleri harfiyen uygulamaya dikkat edin.
— Kapılar açılıp tahliye başladığında uçaktaki eşyalarınızı düşünmeden, verilen direktifler doğrultusunda acil çıkış kapılarını kullanarak uçağı terk edin ve uçaktan olabildiğince uzaklaşın. Uçak ile selfie çektirmeyin.
— Sizin oyalanmanız nedeniyle başka yolcuların uçakta mahsur kalabileceğini unutmayın. Süreyi en verimli şekilde kullanmayı ve herhangi bir inisiyatif almadan görevlilerin yönlendirmeleriyLe başarılı bir tahliye gerçekleştirilmesine yardımcı olun.